Gamen-der-wijs leren lezen met Letterprins

In deze pilotstudie is het effect van het gebruik van Letterprins onderzocht voor leerlingen in het Speciaal BasisOnderwijs (SBO). Letterprins is een leesapp die kinderen helpt leren lezen. Tijdens een kortdurende interventie gedurende vijf weken kregen dertig SBO-leerlingen in de interventiegroep negen lessen van elk 15 minuten met deze leesapp. Een controlegroep met eveneens 30 SBO-leerlingen kreeg leesonderwijs volgens het reguliere curriculum (zonder leesapp). Vervolgens is op twee meetmomenten, namelijk voor en na de interventie, de technische leesvaardigheid op (pseudo)woord- en tekstniveau gemeten. Er zijn tijdens deze pilotstudie vijf toetsen afgenomen tijdens zowel de nulmeting (in oktober 2013) als de nameting (in december 2013). Met deze toetsen is de technische leesvaardigheid van leerlingen op woord- en tekstniveau, de klankonderscheiding en de passieve woordenschat gemeten.

Vraagstelling

Heeft een interventie met de leesapp Letterprins een positief effect op de ontwikkeling van leesvaardigheid bij zwakke lezers in het SBO?

Conclusie

Allereerst is gekeken naar de meest fundamentele leesvaardigheid die kinderen nodig hebben om te leren lezen, namelijk het vlot omzetten van letters naar klanken (ofwel de fonologische decodeervaardigheid). De resultaten laten zien dat leerlingen na interventie met Letterprins sneller vooruitgaan in de ontwikkeling van fonologische decodeervaardigheid dan de controlegroep. Vervolgens is gebleken dat er geen interactie-effecten te zien waren bij de toets om de technische leesvaardigheid op woordniveau te bepalen. Ook bleek dat wanneer gecontroleerd werd voor klankonderscheiding en passieve woordenschat er geen tijdseffect was. Tenslotte is het effect van interventie op leessnelhied op tekstniveau onderzocht. De leessnelheid van de SBO-leerlingen in de interventiegroep bleek na interventie significant sneller vooruit te zijn gegaan dan bij leerlingen in de controleconditie wanneer gecontroleerd werd voor verschillen in klankonderscheiding en passieve woordenschat. Dit betekent dat de leesapp het snel herkennen van woorden en zinnen in tekstverband méér bevordert dan de oefeningen die in het reguliere leesonderwijs werden aangeboden aan de controlekinderen.

Kortom, ondanks de zeer kleine onderzoeksgroep (N = 60) en de grote variatie tussen participanten in zowel leeftijd als leesniveau, laat deze studie effecten zien van een korte interventie van slechts 9 sessies in 5 weken waarin de leesapp Letterprins wordt gebruikt. De verwachting is dan ook dat een langere interventieperiode een nog groter effect zal laten zien, omdat er een Matthew-effect verwacht mag worden (Stanovich, 1986). Dit Matthew-effect is het veel voorkomende verschijnsel, dat het verschil tussen zwakke en goede lezer in de loop van de tijd alleen maar groter wordt (analoog aan ‘de rijken worden rijker en de armen worden armen’).

Het is ook de verwachting dat inzet van Letterprins in het reguliere basisonderwijs tot nog grotere effecten zal leiden, omdat deze kinderen gemiddeld al ‘een betere start’ hebben gemaakt in hun leesontwikkeling, daar zij gemiddeld minder risicofactoren hebben om leesproblemen te ontwikkelen dan kinderen in het speciaal basisonderwijs.