De ontwikkeling van beginnende geletterdheid met behulp van ict rijke leeractiviteiten

De ontwikkeling van beginnende geletterdheid met behulp van ict-rijke leeractiviteiten: Docentrollen en leerprestaties

Dit promotie-onderzoek is met financiering van Kennisnet verricht in de context van de ontwikkeling van beginnende geletterdheid met behulp van de leeromgeving PictoPal. PictoPal bestaat uit een reeks van acht computer- en klassenactiviteiten toegespitst op vier tussendoelen voor beginnende geletterdheid, namelijk:

a. Functie van geschreven taal,

b. Relatie tussen gesproken en geschreven taal,

c. Functioneel lezen en schrijven en

d. Taalbewustzijn.

Het doel van PictoPal is de ontwikkeling van beginnende geletterdheid van kinderen (4-6 jaar oud) te stimuleren. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de waarde van de drie docentenrollen om beginnende geletterdheid te stimuleren door middel van ict-rijke activiteiten. Vier deelstudies werden uitgevoerd:

1. De uitvoerderrol,

2. De rol als her-ontwerper,

3. De rol als co-ontwerper en

4. Cross-case studie.

Vraagstelling

Welke rol voor docenten (uitvoerder, her-ontwerper, co-ontwerper) draagt het meeste bij aan de effectiviteit van de ict-rijke activiteiten voor beginnende geletterdheid?

Conclusie

Op grond van dit onderzoek kan worden geconcludeerd dat alle drie docentenrollen (uitvoerder, her-ontwerper en co-ontwerper) significant bijdragen aan de effectiviteit van ict-rijke activiteiten. Ook kan er worden geconcludeerd dat de co-ontwerpersrol het meest bijdraagt aan de implementatie van curriculumactiviteiten en het mede-eigenaarschapsgevoel bij docenten. De studie impliceert dat de docentenpercepties over het onderwijzen/leren van invloed kunnen zijn op hun motivatie, en op de daarmee gepaard gaande investering in het co-ontwerpen en implementeren van ict-rijke leeractiviteiten.

Aangezien de bijdrage van de co-ontwerpersrol aan implementatie en mede-eigenaarschap gepaard ging met significant hogere leerprestaties van leerlingen vergeleken met de leerlingen in de controle groep en met grote leerwinst kan er voorzichtig geconcludeerd worden, dat de co-ontwerpersrol het meeste lijkt bij te dragen aan implementatie van ict-rijke activiteiten op lange termijn. Ook kan er worden geconcludeerd dat de uitvoerdersrol het best geschikt zou kunnen zijn voor het behalen van hoge leerprestaties op korte termijn, maar ten koste van hoge mate van integratie, blijvende implementatie, inzicht in curriculumactiviteiten en mede-eigenaarschap. Deze studie impliceert dat ict-gerelateerde innovaties samen moeten gaan met betrokkenheid van docenten in het her- en co-ontwerp. Het betrekken van docenten in her- en co-ontwerp draagt bij aan implementatie en het gevoel van mede-eigenaarschap.